Environmental Social Governance

Wat is ESG?

ESG staat voor environmental, social and governance. Zeg maar ecologie, maatschappij en goed bestuur. Vanaf 2023 verplicht Europa alle grote bedrijven om via een jaarlijks duurzaamheidsverslag de impact van hun activiteiten op het milieu bekend te maken. Op die manier moet de waardeketen duurzamer worden. Verwacht wordt dat deze grote ondernemingen op hun beurt informatie inzake duurzaamheid zullen vragen aan hun toeleveranciers. En dat zijn vaak KMO’s.

Omdat een ESG-rapportage moet worden opgenomen in de jaarrekeningen kan het al dan niet ESG-compliant zijn een impact hebben op de financiering van de activiteiten.

Het is daarom van ontzettend groot belang dat ook KMO’s zich voorbereiden op een goede ESG-rapportage. En daar wil Beci in helpen. Vandaar deze ESG-pagina’s met allerhande bruikbare en duidelijke informatie.

Kom meer te weten over de context van ESG on het artikel “Staat ESG al op uw agenda?”.

10 vragen om ESG te begrijpen

Duurzame ontwikkeling staat nu centraal op de politieke en wetgevende agenda’s. Ook voor bedrijven wordt het steeds belangrijker. Maar waar te beginnen  voor een KMO ? Hier zijn enkele tips en verduidelijkingen om de grond vrij te maken… voordat u in actie komt!

 

Wat is ESG precies?

Even ter herinnering: ESG verwijst naar de criteria Environment, Social & Governance (milieu, maatschappij en bestuur). Die worden ingezet om de bijdrage aan duurzame ontwikkeling in de strategie en de werking van ondernemingen te meten. Zo meet het milieucriterium het directe of indirecte effect van de activiteit van de onderneming op het milieu via haar uitstoot van broeikasgassen, energieverbruik en preventie van milieurisico’s. Het sociale criterium peilt naar het effect van de activiteit op de betrokkenen (werknemers, klanten, leveranciers, vakbonden en lokale gemeenschappen), namelijk op gebieden als diversiteit, gezondheid, veiligheid, de kwaliteit van het sociale overleg en de preventie van dwangarbeid. Het bestuur-criterium heeft ten slotte te maken met de wijze waarop de onderneming wordt bestuurd, beheerd en gecontroleerd. Dit omvat o.a. de rol van de aandeelhouders, de onafhankelijkheid van (en het aantal vrouwen in) de raad van bestuur en het management of nog de bestrijding van corruptie en het witwassen van geld.

Waarom hebben we het hier zo vaak over?

In 2015 keurden 193 landen bij de VN de 2030-agenda voor duurzame ontwikkeling goed. Daarin werden 17 doelstellingen voor duurzame ontwikkeling (DDO’s) vastgelegd die tegen 2030 moeten worden bereikt om armoede uit te bannen, de planeet te beschermen en welvaart voor iedereen te garanderen. In datzelfde jaar werden de akkoorden van Parijs ondertekend, het internationale verdrag over de opwarming van de aarde. Deze politieke impulsen werden vertaald in Europese of nationale maatregelen en wetgeving. En op die manier zijn ze geleidelijk doelstellingen geworden, die steeds hoger staan op de agenda’s van zowel de politieke wereld als het bedrijfsleven. Onder druk van het klimaatvraagstuk en de financiële, sociale en gezondheidscrisissen aanvaarden steeds meer bedrijven openlijk hun sociale rol – en ondernemers hun rol als burger. ESG is daar het gevolg van.

Is een ESG-beleid verplicht voor alle KMO’s?

Vandaag niet. In November 2022 heeft het Europese Parlement ingestemd met een nieuwe richtlijn: de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) die vanaf Januari 2023 in werking is getreden.  De Europese lidstaten worden verwacht deze standaarden om te zetten in een nationale wetgeving. De richtlijn zal eerst gelden voor beursgenoteerde ondernemingen, die momenteel al onder de NFRD (Non Financial Reporting Directive) vallen,  en bedrijven die ten minste aan 2 van de volgende 3 criteria voldoen: een balanstotaal van 20 miljoen euro – een netto-omzet van 40 miljoen euro – 250 of meer werknemers. De beursgenoteerde bedrijven zullen op 1 januari 2025 voor het boekjaar 2024 hun eerste op de CSRD afgestemde ESG-verslag moeten indienen. De grote bedrijven, die aan 2 van de 3 criteria voldoen, zullen hun eerste verslag moeten opstellen op 1 januari 2026 voor het boekjaar 2025. Kleine en middelgrote beursgenoteerde ondernemingen zullen in 2027moeten beginnen te rapporteren volgens een afzonderlijke en evenredige aangiftenorm voor het boekjaar 2026. Om de overgrote meerderheid van KMO’s te helpen op wie de CSRD niet van toepassing zal zijn maar die zich toch wensen te engageren, zal de Commissie ook na te leven normen voorstellen. Die worden momenteel ontwikkeld.

Ik ben niet verplicht. Waarom zou ik me betrokken voelen?

De afgelopen jaren hebben veel ondernemingen – en dan vooral de grootste – ESG-factoren in hun strategie en verslaggeving opgenomen. Hierdoor beantwoordden ze aan de verwachtingen van hun investeerders en diverse belanghebbenden (klanten, werknemers, enz.), maar ook aan de wettelijke verplichtingen. Tegenwoordig moeten zij steeds vaker hun directe en indirecte effecten op het milieu meten buiten het domein van hun eigen activiteiten. Ze moeten daarom ook rekening houden met de gehele levenscyclus van hun producten en componenten. Zij richten zich dus tot hun klanten en leveranciers, klein en groot, om hun impact te meten en erover verslag af te leggen. Als je op middellange termijn deel wil uitmaken van een productieketen die deze naam waardig is, of als je grote bedrijven onder je klanten wil houden, wordt een ESG-aanpak al gauw onontbeerlijk.

Waarom is beleggen in ESG noodzakelijk? En is het nuttig?

Naast het wettelijke kader en de zakelijke argumenten hierboven bestaan er nog andere zeer goede redenen waarom elke vooruitdenkende ondernemer in ESG zou moeten investeren. ESG draagt immers bij tot waardecreatie want ze verhoogt de prestaties, de commerciële aantrekkelijkheid en de veerkracht van een onderneming. Voor Deep Parekh, oprichter van MakeOurFuture, gaat de efficiënte toepassing van ESG gepaard met een verschuiving van een ‘compliance’-mentaliteit naar een ‘groeikansen’-mentaliteit. Wie de ESG-filosofie en -rapportage volledig toepast, toont zijn klanten en leveranciers de ernst van zijn inzet en versterkt bovendien de banden met bedrijven die deze waarden delen. Ook onderscheidt hij zich zo van zijn concurrenten, bijvoorbeeld door betere milieuprestaties aan te tonen. Meer nog, ESG-denken dwingt de ondernemer om producten en processen te heroverwegen – en dus te innoveren. Nu het steeds moeilijker wordt om talent te werven, is een geëngageerd ESG-beleid bovendien een sterk argument om de jongere generatie kandidaten naar het bedrijf te lokken.

Kan een ESG-inzet mij helpen om overheidsopdrachten of subsidies te krijgen?

Jazeker. Meer nog, ESG zal uiteindelijk een conditio sine qua non worden. Conform de strategie van de regering in de richting van een “shifting economy” die tegen 2050 koolstofvrij zou moeten zijn, dringt Staatssecretaris voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest Barbara Trachte erop aan dat iedereen zich engageert. Vanaf 2024, belooft ze, zal het Gewest meer steun verlenen aan ondernemingen die een ESG-aanpak verkiezen. En tegen 2030 zal zij de steun aan degenen die dat niet doen, stopzetten. De beschikbare overheidsinstrumenten – leningen en kapitaalinvesteringen (finance&invest.brussels), aanbestedingsprocedures, diverse steunmaatregelen (Hub Brussels), vestigingsdiensten (Citydev en de Haven van Brussel) of innovatie (Innoviris) – zullen dan anders worden aangewend. De overheden zullen vertrouwen op het publieke en particuliere aanbod aan keurmerken en labels en op ESG-rapportage om voorbeeldige ondernemingen te identificeren, die aldus overheidssteun zullen kunnen genieten. Evenzo zal in de komende jaren bij alle overheidsopdrachten het bewijs van ESG-praktijken ongetwijfeld een van de voornaamste gunningscriteria zijn.

Kan ESG mijn financiering beïnvloeden?

Op termijn wel. De afgelopen maanden zijn nieuwe regels van kracht geworden als gevolg van de Europese MiFID- en IDD-richtlijnen. Deze vereisen dat banken, verzekeringsmaatschappijen en fondsbeheerders duidelijker communiceren over de duurzaamheid van hun financiële producten, en dus van de bedrijven waarin zij investeren. Private equity fondsen raken steeds meer betrokken bij ESG, mede omdat hun klanten erom vragen. Daarom veranderen de fondsen ingrijpend de relatie met de bedrijven waarin ze beleggen door er ESG-prioriteiten in te verankeren, aldus Jessica Peters, ESG-manager van het Argos Wityu-fonds. Voorafgaande beoordeling van specifieke ESG-risico’s en -kansen en voortdurende ESG-ondersteuning en -monitoring (waaronder de eis om jaarlijks de koolstofvoetafdruk te berekenen en een reductieplan na te streven) maken nu deel uit van de toolkit die beleggingsfondsen hanteren om te garanderen dat hun portefeuillebedrijven aan de nieuwe duurzaamheidseisen voldoen.

Kan ESG mijn financiering beïnvloeden?

Op termijn wel. De afgelopen maanden zijn nieuwe regels van kracht geworden als gevolg van de Europese MiFID- en IDD-richtlijnen. Deze vereisen dat banken, verzekeringsmaatschappijen en fondsbeheerders duidelijker communiceren over de duurzaamheid van hun financiële producten, en dus van de bedrijven waarin zij investeren. Private equity fondsen raken steeds meer betrokken bij ESG, mede omdat hun klanten erom vragen. Daarom veranderen de fondsen ingrijpend de relatie met de bedrijven waarin ze beleggen door er ESG-prioriteiten in te verankeren, aldus Jessica Peters, ESG-manager van het Argos Wityu-fonds. Voorafgaande beoordeling van specifieke ESG-risico’s en -kansen en voortdurende ESG-ondersteuning en -monitoring (waaronder de eis om jaarlijks de koolstofvoetafdruk te berekenen en een reductieplan na te streven) maken nu deel uit van de toolkit die beleggingsfondsen hanteren om te garanderen dat hun portefeuillebedrijven aan de nieuwe duurzaamheidseisen voldoen.

Hoe verloopt een ESG-proces?

Zoals Isabel Derison, partner bij Grant Thornton, toelicht, gaat het om een langdurige inspanning in verschillende fasen. Je begint best met al je teams bewust te maken van het vraagstuk. Vervolgens stel je een bestuur in. Je definieert dus verantwoordelijken. En je stelt de mensen of structuren aan die belast zijn met de controle. Daarna maak je een overzicht van de belanghebbenden (klanten, leveranciers, investeerders, overheden, enz.). Je gaat een dialoog met hen aan om je plannen af te stemmen op hun verwachtingen en meer te weten te komen over hun eigen externe zaken en milieubeleid. Het resultaat van dit alles leidt tot een belangrijk moment in het proces: de materialiteitsanalyse. Hier identificeer je de ESG-aspecten die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op je onderneming, haar activiteiten en haar vermogen om financiële en niet-financiële waarde voor zichzelf te creëren. Dergelijke ESG-aspecten zijn bijvoorbeeld je blootstelling, of die van je leveranciers, aan klimaatrisico’s. Maar je analyse moet ook het effect van je eigen activiteiten op de omgeving gaan meten. In de vierde en vijfde stap moet je doelstellingen bepalen, naast een actieplan om ze te bereiken en een strategie om ze in je huidige processen in te voeren. Ten slotte moet je KPI’s en instrumenten kiezen om je prestaties te meten (bv. het percentage mannen/vrouwen in je personeelsbestand), regelmatig verslag uitbrengen en certificeringen verkrijgen.

Is dit alles niet van het goede te veel voor een KMO? Wie kan mij helpen?

Cruciaal is hier de materialiteit. In de verslaggeving van grote ondernemingen is er soms een overvloed aan goede milieupraktijken, werknemersstatistieken en initiatieven op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen die vaak en neerkomen op verdoezeling of greenwashing. Een goede materialiteitsmatrix geeft duidelijk aan waar je activiteit echt invloed heeft op het milieu en in welke mate je bedrijf er zelf aan blootstaat. Zo kun je je inspanningen, middelen en rapportage beter focussen. In veel dienstverlenende bedrijven zullen de inspanningen bijvoorbeeld in eerste instantie gericht zijn op het energieverbruik van kantoren of bedrijfswagens. De Europese Commissie heeft de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) opdracht gegeven een eerste reeks ESG-verslaggevingsstandaarden te ontwikkelen. Deze moeten “drempels” vaststellen vanaf welke een onderneming haar impact – of blootstelling – als materieel moet beschouwen.
Bovendien kunnen talrijke spelers je bij je inspanningen steunen. In Brussel helpen bedrijven als Tappio, CO2 Logic, Ecovadis of Greenfish je bij de berekening en vervolgens vermindering van je koolstofvoetafdruk. Consultants stellen basiscalculators voor CO2-emissies – soms gratis – ter beschikking. De grote accountantskantoren, gespecialiseerd in analyse, rapportage en certificering, hebben ook een adviesdienst op het gebied van MVO ontwikkeld. Aan de kant van de overheid wil het Gewest alle Brusselse ondernemingen die dat wensen de mogelijkheid bieden zich aan te sluiten bij de Economische Transitie. Een door hub.brussels gecoördineerde regeling zal dan zorgen voor de nodige financiële steun, opleiding, netwerken en technische ondersteuning.

Hoe lang zal dat allemaal duren?

Jessica Peters benadrukt dat elk ESG-project bij bedrijven die een traject starten, blijft lopen totdat de milieu-, sociale en bestuur-dimensies volledig in hun processen zijn geïntegreerd. Deep Parekh bevestigt dat het proces meer weg heeft van een marathon dan van een sprint – hoe dringend het klimaatvraagstuk ook moge zijn. Evenmin als de gevolgen van de klimaatverandering kan niemand de versnelling van de regelgeving nauwkeurig voorspellen. Het zou best kunnen dat elke onderneming op middellange termijn even regelmatig aan ESG-rapportage-eisen zal moeten voldoen als aan die voor financiële rapportage. Laten we ons dan daar maar zo snel mogelijk op voorbereiden.

Meer info over de E, S en G

service image
Environment
Afvalbeheer, emissiereductie, energie-efficiëntie, gevolgen voor de biodiversiteit, waterbeheer

Meer weten? Klik op “meer informatie” om onze artikels, podcasts, en video’s over “environment” te bekijken.



Meer informatie
service image
Social
Rechten van werknemers, sociale dialoog, sociale gelijkheid, opleiding van personeel, internationale arbeidsnormen.

Meer weten? Klik op “meer informatie” om onze artikels, podcasts, en video’s over “social” te bekijken.


Meer informatie
service image
Governance
Anticorruptie, transparantie van salarissen, verstandhouding met aandeelhouders, raad van bestuur en management

Meer weten? Klik op “meer informatie” om onze artikels, podcasts, en video’s over “governance” te bekijken.


Meer informatie

Referentie websites

 

Enerzijds is de Europese Unie de drijvende kracht achter de ESG-transitie van de economie. Duurzaam corporate governance is op weg om de nieuwe norm te worden. De EU publiceert nieuwe regelgeving en richtlijnen om aan deze regelgeving te voldoen. Dit om de groene transitie van de economie te motiveren en zo ook de doelstelling van de “Green Deal” te bereiken, namelijk het eerste klimaat-neutrale continent zijn tegen 2050. Dit wordt vergemakkelijkt door een classificatiesysteem voor duurzame economische activiteiten, de zogenaamde “EU Taxonomy”. Bovendien worden EU-labels voor ESG-benchmarksaangeboden, om de methodologie voor ESG-verslaglegging te vergemakkelijken en te standaardiseren.

Anderzijds is Brussel verantwoordelijk voor de uitvoering van deze regelgeving. Daarom wordt er steun verleend door meerdere actoren en op meerdere niveaus. Be.brussels geeft een duidelijk overzicht van de subsidies voor milieu-investeringen op federaal, gewestelijk en gemeentelijk niveau. Daarnaast biedt leefmilieu.brussels subsidies op maat aan om duurzame ontwikkelingsprojecten financieel te ondersteunen. Tot slot ondersteunt hub.brusselsduurzaam ondernemerschap door de ontwikkeling van innovatieve business modellen op economisch, sociaal en milieugebied te begeleiden.

Bereid uw organisatie voor op een ESG-toekomst en volg onze serie van 10 webinars.

De ESG journey en webinars nemen u mee op een educatieve reis die een aantal crucialestappen identificeert. Startende bij het prille begin tot en met de voorbereiding van de eerste duurzaamheidsrapportage van een organisatie. Voor elke mijlpaal langs deze reis zal het CONNECTS platform maandelijks een webinar organiseren met een praktische mix van theorie, tips, getuigenissen en inzichten van BECI, Grant Thornton en vele andere experts binnen de ESG Countdown Community.

Mis deze kans niet en join de community.

De start van deze webinars gemist? Maak je geen zorgen, je kunt de opnames hieronder opnieuw afspelen, of het samenvattende artikel lezen.

Laatste ESG nieuws

Laatste artikels

Design sans titre(19)

contact

Catherine Mertens

  • Neem contact op met onze adviseur

    Vul dit formulier in :

  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.