KMO tax shelter ook voor scale-ups

In juli 2015 creëerde de regering Michel een nieuwe fiscale stimulans om investeringen in Belgische starters en KMO’s aan te moedigen. Na enkele kinderziektes is het stelsel stabiel en kent de tax shelter voor starters steeds meer succes. Ietwat oudere ondernemingen, de zogenaamde ‘scale-ups’, moesten nog aan de beurt komen. Ook zij genieten vanaf het belastingjaar 2019 specifieke maatregelen om particuliere investeerders aan te trekken.

Tax Shelter voor starters: een handleiding

De federale regering was van plan om particulieren aan te moedigen in jonge ondernemingen te gaan investeren. Concreet en voor zover hij aan heel wat voorwaarden voldoet, kan de particulier die in een nog geen vier jaar oude Belgische onderneming investeert, vanaf het volgende jaar een belastingvermindering krijgen: 30% voor een kleine onderneming (minder dan 50 loontrekkenden, minder dan 7.300.000 euro omzet (btw excl.) en een balanstotaal onder 3.650.000 euro), of zelfs 45% voor een micro-onderneming (minder dan 10 loontrekkenden, een omzet van minder dan 700.000 euro btw excl. en een balanstotaal onder 350.000 euro).

De investering moet wel door een natuurlijke persoon (geen rechtspersoon) worden verricht, met uitzondering van de bedrijfsleider (zijn/haar echtgeno(o)t(e) kan echter wel voordeel halen uit de tax shelter). De belegde fondsen moeten dienen voor het samenstellen van het kapitaal bij de oprichting van de starter, of om het kapitaal later uit te breiden.

Het stelsel heeft natuurlijk zijn beperkingen: maximaal 250.000 euro kapitaal mag op die manier gedurende de ganse levensloop van de vennootschap worden vergaard. De investeerder mag jaarlijks maximaal 100.000 euro via de tax shelter beleggen en moet bovendien minstens vier jaar lang zijn aandelen in het startende bedrijf behouden. De deelname per investeerder mag ten slotte niet hoger liggen dan 30% van het maatschappelijk kapitaal.

Indien de steun aan de starter een lening is, zal deze moeten worden toegekend via een door de overheid erkend crowdfunding platform. De persoon die de lening toekent, wordt vrijgesteld van roerende voorheffing op de interesten van de eerste 15.000 euro’s.

De eerste resultaten van de tax shelter voor starters

Volgens de cijfers die de minister van Financiën publiceerde, leverde de KMO tax shelter in 2015 een totale investering van 15,88 miljoen euro op (14,28 miljoen voor micro-ondernemingen (45%), en 1,6 miljoen voor kleinere ondernemingen (30%)). Deze investeringen gaven aanleiding tot 6,9 miljoen euro belastingvermindering ten voordele van 1.400 particuliere beleggers.

We staan hiermee natuurlijk heel ver van de niveaus die de regering oorspronkelijk had verwacht om een macro-economische impact te hebben op de oprichting van ondernemingen, de groei en de tewerkstelling. Toch beschouwen we dit als een aanmoedigend teken: de maatregel is aantrekkelijk voor particuliere investeerders. Volgens onze informatie vertonen de in 2016 onder het starter tax shelter stelsel geïnvesteerde volumes een forse stijging, maar ze werden nog niet gepubliceerd. We zijn ervan overtuigd dat deze maatregel werkelijk bij de investeerders ingeburgerd zal raken, tenminste als ze de nodige stabiliteit bereikt.

Zodra het starter tax shelter stelsel werd gecreëerd, hoorden wij echter kritiek op de beperkingen ervan. Het maximum van 250.000 euro per bedrijf stemt niet overeen met de financieringsbehoeften van een starter in de ITC sector, bijvoorbeeld. En waarom focussen op de oprichting van nieuwe starters terwijl talrijke bestaande jonge ondernemingen op zoek zijn naar risicokapitaal om te kunnen groeien?

De federale regering hield blijkbaar rekening met deze laatste kritiek, want eind juli 2017 werd een nieuw tax shelter systeem aangekondigd voor de financiering van groeiende ondernemingen.

Nieuw: een tax shelter voor scale-ups

Het begrip ‘scale-up’ verwijst naar de groeifase in het leven van een bedrijf. De organisatie breidt uit en ondergaat een ‘schaalverandering’. De scale-up is niet langer een ‘start-up’ – het heeft al enkele jaren ervaring – maar is ook nog geen gevestigde onderneming, aangezien ze nog sterk groeit. In dit stadium is de behoefte aan financiering zeer uitgesproken. Daarop wil de federale regering inspelen met zijn project van financieringssteun aan groeiende ondernemingen. De maatregel werd eind juli 2017 aangekondigd in het raam van het akkoord over de hervorming van de vennootschapsbelasting.

De fiscale stimulans die de financiering van de groeiende ondernemingen moet vergemakkelijken, werd direct afgeleid van het stelsel dat sinds 2015 van kracht is voor startende bedrijven, namelijk een rechtstreekse belastingvermindering voor de particuliere investeerder. Hier is er wel geen sprake van 45 of 30%: het tarief voor investeringen in ‘scale-ups’ bedraagt 25%.

Om deze belastingvermindering mogelijk te maken, moet de betrokken onderneming een groeiende KMO zijn die bovendien aan de volgende voorwaarden voldoet:

• minstens 10 voltijdse equivalenten tewerkstellen (met inbegrip van de bezoldigde zaakvoerder, behalve als hij deze functie in bijberoep beoefent);
• tijdens de jongste twee boekjaren een stijging van 10% hebben behaald wat betreft de omzet of het aantal voltijdse equivalenten;
• nooit een kapitaalvermindering hebben verricht of dividenden hebben uitgedeeld;
• de verzamelde fondsen moeten dienen voor een kapitaalsverhoging (niet voor de overname van bestaande aandelen) tussen het vijfde en tiende jaar van bestaan, met een maximum van 500.000 euro per scale-up, waarvan de bedragen die via de starter tax shelter eventueel werden geïnd, moeten worden afgetrokken.

Het maximum van de aanvaardbare investeringen blijft 100.000 euro per belastingplichtige en per belastbaar tijdperk voor het KMO tax shelter stelsel in zijn geheel. Niets belet de belegger zijn investeringen te verdelen tussen de stelsels voor startende micro-ondernemingen, voor startende kleine ondernemingen en voor scale-ups. De verkrijgbare belastingverminderingen zijn echter beperkt tot de belastingen die effectief verschuldigd zijn voor het betrokken boekjaar, zonder mogelijkheid om deze naar een later belastingjaar te verschuiven.

Even opletten: wat we hierboven beschrijven berust op het akkoord dat de regering Michel in de zomer 2017 bereikte. Dit ontwerp werd nog niet in de wetgeving opgenomen. Het stelsel zou normaal gezien tijdens het belastingjaar 2019 voor de inkomsten van 2018 van kracht worden. Een investering die vandaag in 2018 in een scale-up plaatsvindt, zou dus 25% minder belast worden. De scale-ups en investeerders als crowdfunding platformen kijken dus met enig ongeduld uit naar de publicatie van de wetteksten!