Kan het gewest zijn steentje bijdragen om de gemeentefiscaliteit in Brussel op één lijn te krijgen? Sommigen zullen zeggen van niet. Gemeenten hebben immers de bevoegdheid om belastingen te heffen zoals zij dat willen. De realiteit is net even anders. Bepaalde belastingen zijn een gewestelijke bevoegdheid, denk bijvoorbeeld aan de hotelbelasting. Bovendien beschouwt Europa het gewest en de gemeenten als één en dezelfde budgettaire eenheid. Het gewest kan wel degelijk een invloed hebben op de gemeenten. Wij tonen hoe.
Gemeentelijke fiscaliteit
Bepaalde gemeenten met een tekort zijn onderworpen aan een zogenaamd saneringsplan. In dat geval heeft het gewest zeker wat in de pap te brokken. In 2018 zijn de budgetten van de gemeenten en het gewest in Brussel samengevoegd. Hieruit blijkt de budgettaire solidariteit tussen het gewest en de gemeenten, althans op het vlak van de budgettaire behandeling volgens de Europese normen (ESR 95) die van toepassing zijn op de deelstaten (entiteit 2).
Om het hoofd te bieden aan de belastingen die een negatieve invloed hebben op de economische en handelsactiviteit heeft het gewest het Fiscaal Compensatiefonds (37 miljoen euro toegewezen in 2016) in het leven geroepen. Het komt er op neer dat de belastingen die de gemeenten niet kunnen heffen gecompenseerd worden door de middelen uit het fonds. Beci vindt dat het systeem beter nageleefd moeten worden.
We hebben dit thema aangekaart in ons Memorandum Financiën (maatregel 15: het gewest moet de samenhang van de belastingen garanderen). We hebben het Memorandum op 2 oktober overhandigd aan de minister van Financiën, Guy Vanhengel (Open-Vld) maar ook aan de minister-president Rudi Vervoort (PS), de minister van Economie en Werk, Didier Gosuin (Défi) en de staatssecretaris van Buitenlandse Handel, Cécile Jodogne (Défi).
We komen terug op de inhoud van het Memorandum Financiën tijdens een volgende afspraak met minister Guy Vanhengel (Open-Vld). Een kernpunt, dat al een tijdje in de lucht hangt, is de contractualisering van de algemene dotatie aan gemeenten. In 2017 is in het kader van die ADG 646 miljoen euro overgemaakt aan de gemeenten. Momenteel worden die miljoenen onvoorwaardelijk verdeeld. Als er een klein beetje politieke wil komt, kan de toekenning van die middelen gekoppeld worden aan een aantal regels, vooral op het vlak van gemeentelijke fiscaliteit.
Die pistes zijn verder uitgewerkt in ons Memorandum Financiën: verplichting om belastingen online te publiceren (maatregel 16), effectieve fiscale stop (maatregel 17) en andere maatregelen die de economische en commerciële activiteiten moeten stimuleren.
Memorandum Financiën Beci: https://go.beci.be/financien