Als managers rond digitalisering vergaderen, ontstaan er spanningen. De meeste Brusselse ondernemingen hebben de stap al gezet, maar slechts gedeeltelijk. Dit is onder andere te wijten aan de kost en een tekort aan human resources.

Digitalisering: dit woord dekt zoveel betekenissen dat je op den duur niet goed meer snapt waarover we het nu eigenlijk hebben. Voor een onderneming kan het gaan om de invoering van een elektronisch facturatiesysteem, maar ook de centralisering van data of de toepassing van artificiële intelligentie.

Bernard De Cannière, CEO d’Audaxis

“Globaal hebben we hier te maken met de invoering van digitale technologieën die volledig verschillen van wat 25 jaar geleden werd geïnstalleerd”, verklaart Bernard De Cannière, CEO van Audaxis, een bedrijf dat digitale oplossingen uitwerkt voor ondernemingen. De man is ook aan de Solvay Brussels School of Economics and Management belast met de nieuwe vorming in ‘digitale overgang’. Nu, hoe vaag het begrip ‘digitalisering’ ook moge zijn, er is geen ontkomen aan: op een of andere manier zult u deze stap moeten overwegen, ongeacht of u een kleine handelaar bent, zaakvoerder van een grote boekhandel of baas van een taxibedrijf. Doet u dat niet, dan riskeert u vroeg of laat de zaak te moeten opdoeken! Een eerste, nogal positieve vaststelling is dat heel wat Brusselse bedrijven al een eerste luik van de digitalisering achter de rug hebben. Het betreft meestal het ‘paperless’ gebeuren, waarbij facturen eerder per mail dan met de post worden verstuurd – of de invoering van een online inschrijvingssysteem ter vervanging van een papieren formulier. Minder rooskleurig is dat elke onderneming, ongeacht de sector, nu moet opschieten in een wereldwijde en vrij concurrentiële context.

Grégory Cosman, Pyco Group

Prioriteiten? Als consultant bij Pyco Group, die zich specialiseert in de digitale omwenteling, onderscheidt Grégory Cosman drie grote trends: “ten eerste de invoering van technologieën rond mobiele telefonie, ten tweede al wat te maken heeft met data en ten derde de robotisering.”

Middelgrote onderneming beste kandidaat voor digitalisering

Maar waarom moet de digitalisering per se een zodanig complex gedoe zijn? “Dit proces betrekt honderden verschillende beroepen”, zegt Bernard De Cannière. “Iemand die een goede kennis heeft van blockchain zal misschien geen uitblinker zijn in aangesloten objecten, of omgekeerd. Bekwame mensen vinden is dus geen lachertje. En het is ook niet echt duidelijk waarmee je moet beginnen. Bovendien wordt in westerse ondernemingen verwacht dat het management een geruststellende rol speelt, maar de digitalisering stuurt alle codes in de war. Wij worden niet langer geconfronteerd met technische of computer gebonden problemen, maar met een ware uitdaging op het vlak van innovatie.”

Vic De Corte, Clinique Saint-Jean

Eind september organiseerde Beci een rondetafelgesprek met een twaalftal bedrijfsleiders. Hieruit bleek dat moeilijkheden tijdens een digitaliseringproces vaak te wijten zijn aan het management, dat zich vaak terughoudend opstelt wanneer digitalisering afwijkt van zijn voornaamste missie. Deze gesprekken kwamen ook tot de conclusie dat overheidsbedrijven vaker een afwachtende houding verkiezen, bij gebrek aan voldoende financiële middelen voor digitalisering. De mentaliteit wisselt volgens de omvang en de structuur van de onderneming. ‘Lenigheid’ is hier duidelijk een belangrijk begrip. Middelgrote ondernemingen, met 1000 tot 2000 werknemers, zouden de meest positieve ingesteldheid hebben tegenover dit veranderingsproces. De digitalisering zou anderzijds minder impact hebben op kleinere ondernemingen, voornamelijk in sectoren als vastgoed, diensten en horeca. In andere sectoren – met inbegrip van de gezondheidszorg – nemen de uitdagingen een totaal andere proportie. “In de medische sector beoogt de digitalisering ten eerste de integratie van de patiënt in het zorgtraject, en ten tweede het samenbrengen van informatie om de klinische besluitvorming te vergemakkelijken”, vertelt Vic De Corte, directrice van de Sint-Janskliniek. “De dematerialisatie en centralisering van de gegevens is ondertussen al gebeurd. We trachten nu de patiënt beter te begeleiden tijdens het verzorgingsproces. Hiertoe bestaan heel wat mogelijkheden. Zo bijvoorbeeld het gebruik van een controlesysteem op afstand, voor een monitoring van de patiënt thuis.”

1600 euro per dag voor een developer

Volgens onze deskundigen zou, merkwaardig genoeg, de technologie zelf niet het grootste struikelblok zijn, maar wel de keuze van de technologie en de toegang tot de nodige human resources. “Een onderneming die een vorm van digitalisering wil toepassen, beschikt vaak niet over de nodige resources binnen haar personeel”, weet Grégory Cosman (Pyco Group). “Vandaag woedt er een ware digitale-talentenoorlog in Europa. En dit geldt zowel voor digitaal zakendoen als voor de waardeketen. E-commerce? Allemaal goed en wel, maar ga eerst even na of je de nodige werkkrachten vindt. Bijzonder weinig scholen of universiteiten leiden digitaal talent op, in België. Natuurlijk bestaat er de ‘Ecole 19’, maar de overheid zou andere dergelijke scholen moeten oprichten. De Y of Z generatie moet de stuwende kracht worden achter deze evolutie van de ondernemingen.”

Goede medewerkers vinden in dit domein vereist middelen. De ondernemingen moeten zich dus richten tot externe consultants, die soms tot 1600 euro per dag kosten. “De stap naar een werkelijke digitalisering vereist grotere investeringen dan wat de ondernemingen vandaag toezeggen”, betreurt Bernard De Cannière. “Ik stel vast dat de verwachtingen van middelgrote ondernemingen fundamenteel dezelfde zijn gebleven. Zij implementeren ERP pakketten en elektronische facturatie. Dit is natuurlijk belangrijk, maar heeft niets te maken met een ingrijpende digitale overgang.”

Wat digitalisering werkelijk kost? Het antwoord blijft onduidelijk. Van enkele duizenden euro’s voor de aankoop van een beheerpakket tot enkele miljoenen voor een allesomvattende overstap. “In de Sint-Janskliniek bedraagt het budget een tiental miljoen euro, gespreid over meerdere jaren”, aldus Vic De Corte. “Het budget werd niet finaal vastgelegd. Het is daarom moeilijk om daar een nauwkeuriger getal op te plakken. De digitalisering moet vooral rendement opleveren.” Laten we de ondernemers echter geruststellen: digitalisering kan ook geleidelijk, voor zover de prioriteiten duidelijk vastliggen.