Reputatie, commercieel, financieel, bestuur ... Een “crisissituatie” kan verschillende realiteiten omvatten. Hoe kunnen we deze het beste voorkomen?
In deze onzekere tijden waarmee Brusselse ondernemers worden geconfronteerd, organiseerde Beci eind september een seminar over de verschillende aspecten van crisismanagement, in samenwerking met de gespecialiseerde kantoren akkanto, Catalyst en Fidal.
Zoals de pers de afgelopen maanden heeft gemeld, is het aantal bedrijven in moeilijkheden de afgelopen maanden namelijk zorgwekkend gestegen. Christophe Cornet, senior advocaat bij het kantoor Fidal, vertelt dat hij in zijn praktijk een toename van het aantal dossiers heeft gezien. “Helaas komen veel bedrijven te laat, wanneer ze al op het punt van faillissement staan”, betreurt hij. De oorzaak hiervan is het vooruitzicht van een stopzetting van de activiteiten en slechte publiciteit, waardoor leidinggevenden verlamd raken, of zelfs in een ontkenningsfase terechtkomen, in plaats van tot actie over te gaan.
Je oogkleppen afzetten, even afstand nemen ... en anticiperen op moeilijkheden
Soms kan het meer prozaïsch gaan om onwetendheid of inconsistentie in het management. "Van de zaakvoerder van een kapsalon tot de CEO van een groot bedrijf, iedereen moet toch de signalen kunnen herkennen die een crisis aankondigen. Daarvoor moet je eerst even afstand kunnen nemen", benadrukt de expert, die meerdere keren heeft gezien dat leidinggevenden zo in beslag genomen waren door hun dagelijkse werkzaamheden dat ze een aanmaning van leveranciers, de RSZ of een btw-aanslag over het hoofd zagen. “Dit zijn echter allemaal mijlpalen die vertragingsrente genereren en rechtstreeks kunnen leiden tot financiële insolventie”, waarschuwt hij.
Overleggen met de boekhouder
Maar over welke waarschuwingssignalen hebben we het dan? Die zijn met name te vinden in de balans van een onderneming, een ideaal uitgangspunt om de financiële zwakke punten van een bedrijf op te sporen. Christophe Cornet noemt in het bijzonder de ontwikkeling van de omzet of de korte- en langetermijnschulden. En natuurlijk de cashflow. “Een van de sleutels is een goede kennis van je behoefte aan bedrijfskapitaal. Zodra je inzicht hebt in de betalingstermijnen van je klanten en de termijnen die je je eigen leveranciers oplegt, hoef je niet meer blindelings te navigeren”, zegt hij.
Je goed omringen
Om er zeker van te zijn dat je operationeel en financieel op het juiste spoor blijft, “moet je ook bereid zijn om je te laten uitdagen door professionals om je heen”, benadrukt de advocaat. Zelfs als een kleine organisatie niet altijd de middelen heeft om een eersteklas raad van bestuur samen te stellen, kan een open dialoog met je boekhouder, een professionele auditor, een advocaat of een ervaren externe mentor van levensbelang zijn. Zo krijg je ondersteuning bij het opzetten van processen, zoals het systematisch registreren van facturen en het regelmatig opvolgen van betalingen van klanten, die zorgen voor duidelijkheid in de financiële stromen en inzicht geven in de toekomstige levensvatbaarheid van een bedrijf.
Jezelf in een onderhandelingspositie plaatsen
Reageren op de voortekenen van een financiële crisis betekent ook dat je, voordat de situatie echt uit de hand loopt, jezelf in de best mogelijke onderhandelingspositie plaatst ten opzichte van je schuldeisers, of dat nu particulieren of instellingen zijn. "Je moet kunnen aantonen dat je schuldenlast niet te groot is en op termijn beheersbaar is. Bij particuliere schuldeisers kun je soms rekenen op vertrouwen. Maar wanneer institutionele schuldeisers, zoals de RSZ, gaan twijfelen aan je vermogen, kunnen ze heel snel een halt toeroepen en faillissement aanvragen", aldus de advocaat.
Is het vonnis dan zo onverbiddelijk? “Wat de situatie ook is, er is altijd ruimte voor onderhandeling”, tempert de expert. “Sommige van mijn cliënten, die goed hebben geanticipeerd, hebben het voortbestaan van hun bedrijf gegarandeerd, terwijl ze nu aan hun derde of vierde aflossingsplan bij institutionele kredietverstrekkers bezig zijn. Maar daarvoor moet je wel betalingsgaranties kunnen bieden en een gezonde situatie hebben wat betreft particuliere vorderingen. En bovenal moet je de institutionele termijnen die zijn toegekend, respecteren”, benadrukt hij.
Verantwoordelijkheid van de bedrijfsleider
Het risico dat een bedrijfsleider loopt bij een faillissement is namelijk veel groter in geval van onbetaalde rekeningen bij instellingen dan wanneer het alleen om handelsschulden gaat. "Als de cashflow opraakt, moet er dus een terugbetalingsstrategie worden opgesteld en moeten de juiste afwegingen worden gemaakt. Het gaat erom te voorkomen dat er schulden bij institutionele kredietverstrekkers worden opgebouwd, wat een sneeuwbaleffect kan veroorzaken en tegelijkertijd door te gaan met het betalen van schuldeisers die essentiële leveringen doen voor de voortzetting van de activiteiten", legt Christophe Cornet verder uit. De persoonlijke belangen zijn soms enorm. “Te vaak sluiten bedrijfsleiders zich op in een houding van ‘alles behalve faillissement’. Ze zijn zich er niet van bewust dat ze verplicht zijn maatregelen te nemen en deze te documenteren en worden vervolgens geconfronteerd met aansprakelijkheidsprocedures wegens het niet of te laat melden van faillissement. De financiële gevolgen kunnen verschrikkelijk zijn.”
Verschillende soorten crises
Naast financiële complicaties kan een onrustige situatie ook leiden tot menselijke crises, zoals een conflict tussen aandeelhouders. Of commerciële geschillen met klanten of leveranciers. Of zelfs productieproblemen, zoals besmettingen in de voedingsindustrie. “Al deze situaties kunnen het voortbestaan van het bedrijf in gevaar brengen en hebben zowel economische als juridische gevolgen en gevolgen voor het imago. Beslissingen die op elk van deze drie vlakken worden genomen, kunnen een positieve of negatieve invloed hebben op de andere twee. Ook hier kan de bedrijfsleider aansprakelijk worden gesteld. Een snelle, allesomvattende en gezamenlijke aanpak is dan ook volkomen logisch”, concludeert de advocaat.
The CEd Relance is here to help companies in difficulty, more information here.