In België is een arbeidsongeschikte werknemer vrijgesteld van zijn of haar verplichting om te werken omwille van een erkend gezondheidsprobleem. Maar mag hij of zij nog wel een beroepsactiviteit uitoefenen tijdens deze periode?
Het antwoord is niet zomaar ja of nee: het hangt af van een aantal zeer specifieke voorwaarden. Dit is wat je moet weten.
Algemeen principe: verboden tenzij met toestemming
In principe mag een arbeidsongeschikte werknemer geen enkele beroepsactiviteit uitoefenen, betaald of onbetaald. Elke activiteit, zelfs een vrijwillige, kan als onverenigbaar met zijn of haar gezondheidstoestand worden beschouwd en zijn of haar recht op uitkeringen in gevaar brengen. Er zijn echter uitzonderingen.
Activiteit toegestaan onder bepaalde voorwaarden
Werknemers kunnen vooraf toestemming vragen aan de adviserend arts van hun ziekenfonds. Deze schriftelijke aanvraag wordt beoordeeld op basis van medische criteria, in het bijzonder de verenigbaarheid van de activiteit met de gezondheidstoestand en de mogelijke impact op het herstel of de professionele re-integratie. Als de toestemming wordt verleend, kan die betrekking hebben op aangepast werk, vrijwilligerswerk of een zelfstandige activiteit in bijberoep, met specifieke voorwaarden (duur, aard, voorwaarden).
Soorten activiteiten die in aanmerking komen:
- Aangepast werk in het oorspronkelijke bedrijf of elders;
- Vrijwilligerswerk in een vzw of school;
- Een zelfstandige activiteit in bijberoep uitoefenen;
- Of een werkproef in het kader van een revalidatieprogramma.
Pas op voor het combineren van uitkeringen
Elke niet-aangegeven of niet-toegestane activiteit kan leiden tot het verlies van uitkeringen, een verplichting om uitkeringen terug te betalen of zelfs strafrechtelijke sancties in geval van fraude. Onbekwaamheid kan ook worden opgeheven. Het is daarom essentieel om elke activiteit te melden bij het ziekenfonds voordat je ermee begint.
Re-integratietraject en toegelaten werk
Sinds oktober 2022 maakt de hervorming van het re-integratietraject een geleidelijke terugkeer naar werk mogelijk via tijdelijk of aangepast werk, volgens een door de arbeidsarts gevalideerd plan. Het doel van deze regeling is om de terugkeer naar het werk te vergemakkelijken met respect voor de beperkingen van de gezondheid van de werknemer.
Conclusie
In België mag een arbeidsongeschikte werknemer alleen werken als hij of zij daar expliciet toestemming voor heeft gekregen. De wetgeving staat echter bepaalde vormen van activiteit onder toezicht toe, op voorwaarde dat ze vooraf het akkoord van de adviserend arts hebben gekregen en hun ziekenfonds hebben ingelicht.
Daniel Binamé, Development and Partnerships Manager bij Partena Professional
Dit artikel vindt u wellicht ook interessant: Verlof zonder wedde: alles wat je erover moet weten