Rechtsbijstand

Huurovereenkomsten zijn gebaseerd op het Burgerlijk Wetboek, dat niet voorziet in specifieke overmachtsmaatregelen. Het geeft er overigens geen definitie van en het overmachtskader is door de rechtsleer en de rechtspraak bepaald.

De belangrijkste verplichting van de verhuurder bestaat erin de huurder vrij te laten beschikken over het gehuurde goed; en die van de huurder bestaat erin de huur en de lasten op de overeengekomen datum te betalen.

In concreto doet een huurovereenkomst wederzijdse rechten en verplichtingen ontstaan, het is een wederkerige overeenkomst.

Vanaf het ogenblik waarop de huurder welke reden dan ook aanvoert om de huur niet meer te betalen of deze verplichting op te schorten, moet hij de sleutels teruggeven aan de verhuurder zodat laatstgenoemde zijn goed terugkrijgt om erover te beschikken of er het rustige genot van te hebben.

Indien de huurder de sleutels niet aan de verhuurder wenst of kan teruggeven, moet hij het evenwicht van de huurovereenkomst eerbiedigen door de huur te betalen.

In het algemeen weigeren de rechtbanken, de rechtsleer en rechtspraak de huurder-schuldenaar vrij te stellen van de verplichting om de huur te betalen wegens economische of financiële overmacht, zelfs wanneer de oorsprong duidelijk een geval van overmacht is, zoals Covid-19.

De oplossing ligt dus in intelligente en evenredige onderhandelingen tussen de partijen.

Sommige eigenaars verlenen een gunst aan hun huurders in moeilijkheden door de huurgelden voor private of handelshuur te verminderen of kwijt te schelden.

Het betreft een overeenkomst tussen de partijen en de huurder zal daar zeer snel mee instemmen. Om verrassingen te vermijden moet u de gesloten of verkregen overeenkomst schriftelijk vastleggen.

In andere omstandigheden wordt een gewoon uitstel zonder interest overeengekomen. De drie maanden van het tweede kwartaal worden bijvoorbeeld gespreid over twaalf maanden vanaf september.

Tijdens deze periode van moratorium op het faillissement, waaraan men evenwel kan verzaken, kunnen overeenkomsten die werden gesloten vóór de inwerkingtreding van het koninklijk besluit niet eenzijdig of gerechtelijk worden ontbonden.

Alle bedingen inzake nietigheid van overeenkomsten in geval van wanbetaling worden opgeschort. Dit is een fundamentele maatregel die verstrekkende gevolgen kan hebben. Vele contracten (levering, uitrusting, dienstverlening …) bevatten immers bedingen inzake eenzijdige of gerechtelijke ontbinding in geval van niet-betaling.

Voor het houden van algemene vergaderingen kan het bestuursorgaan, zelfs bij ontstentenis van enige statutaire machtiging, aan de deelnemers aan elke algemene vergadering opleggen hun rechten uitsluitend uit te oefenen:

• door vóór de algemene vergadering op afstand (AV) per brief te stemmen
• door een volmacht te geven vóór de algemene vergadering, volgens de modaliteiten van het Wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) (behoudens afwijkingen)

Voor naamloze vennootschappen stelt het bestuursorgaan een formulier ter beschikking of publiceert het dat op een website.

Wat andere vormen van rechtspersonen betreft, zij volgen hun statuten of zij stellen, bij gebrek aan statutaire bepalingen, bepalingen vast zoals die welke van toepassing zijn op naamloze vennootschappen.

De nuttige documenten voor de av kunnen door de deelnemers naar het door de rechtspersoon opgegeven adres worden gestuurd op welke wijze dan ook, onder meer door verzending van een e-mail met een gescande of gefotografeerde kopie van het ingevulde en ondertekende formulier of van de ingevulde en ondertekende volmacht.

De nuttige documenten voor de av kunnen door de deelnemers naar het door de rechtspersoon opgegeven adres worden gestuurd op welke wijze dan ook, onder meer door verzending van een e-mail met een gescande of gefotografeerde kopie van het ingevulde en ondertekende formulier of van de ingevulde en ondertekende volmacht.

Er kan worden opgelegd dat op de av alleen schriftelijke vragen worden gesteld en dat de aandeelhouders of leden hun vragen uiterlijk vier dagen vóór de datum van de algemene vergadering meedelen.

Het bestuursorgaan beantwoordt deze vragen schriftelijk uiterlijk op de dag van de algemene vergadering, maar vóór de stemming, of mondeling tijdens de algemene vergadering indien het ervoor kiest een rechtstreekse of opgenomen uitzending van de vergadering te organiseren door middel van een telefoon- of videoconferentie die toegankelijk is voor elke persoon die gerechtigd is om deel te nemen aan de algemene vergadering.

Voor algemene vergaderingen waarvan de beslissingen bij authentieke akte moeten worden vastgesteld, volstaat het dat voor de ondertekening van de akte slechts één naar behoren gemachtigd lid van het bestuursorgaan of elke andere door dat orgaan in een volmacht aangewezen persoon fysiek voor de notaris verschijnt.

Indien het bestuursorgaan dit wenst, kan het de gewone algemene vergadering of, wat de stichtingen betreft, de goedkeuring van de jaarrekening met tien weken uitstellen tot een latere datum, zelfs indien de algemene vergadering reeds werd bijeengeroepen.

Elke beslissing van een collegiaal bestuursorgaan kan, niettegenstaande elke andersluidende statutaire bepaling, met eenparige instemming van alle leden worden genomen, indien die instemming schriftelijk of via elk ander in artikel 2281 van het Burgerlijk Wetboek bedoeld communicatiemiddel wordt uitgedrukt.

Iedere vergadering van een collegiaal bestuursorgaan kan, zelfs zonder enige statutaire machtiging en niettegenstaande elke andersluidende bepaling, worden gehouden door middel van telecommunicatietechnieken die een collectieve beraadslaging mogelijk maken, zoals telefoon- of videoconferenties.

Wat de bestuursorganen betreft waarvan de beslissingen bij authentieke akte moeten worden vastgesteld, volstaat het dat slechts één naar behoren gemachtigd lid van het bestuursorgaan of elke andere persoon die door het bestuursorgaan krachtens een volmacht wordt aangewezen, fysiek voor de notaris verschijnt.

Alle algemene vergaderingen van mede-eigenaars die wegens de veiligheidsmaatregelen in verband met de Covid-19-pandemie niet kunnen plaatsvinden in de periode van 10 maart 2020 tot en met 3 mei 2020, moeten binnen een termijn van vijf maanden na het verstrijken van deze periode worden gehouden.

In geval van uitstel van de algemene vergadering wordt de duur van de mandaten van de bij beslissing van de algemene vergadering benoemde syndici en leden van de raden van mede-eigendom, welke mandaten verstrijken tijdens deze periode, van rechtswege verlengd tot de eerste algemene vergadering die na deze periode zal worden gehouden.

In geval van uitstel van de algemene vergadering en tot de eerste algemene vergadering die na deze periode zal worden gehouden, wordt de overeenkomst tussen de syndicus en de vereniging van mede-eigenaars van rechtswege verlengd. De syndicus oefent zijn bevoegdheden uit overeenkomstig de beslissingen van de laatste algemene vergadering en in overeenstemming met het budget dat op die vergadering werd goedgekeurd.

In geval van uitstel van de algemene vergadering wordt de geldigheidsduur van de opdrachten en delegaties van bevoegdheden die door de algemene vergadering aan de raad van mede-eigendom zijn toevertrouwd, verlengd tot de eerstvolgende algemene vergadering van de mede-eigenaars.

Het minnelijke plan voor betaling van schulden is gewoon een afbetalingsplan tussen twee of meer partijen. Behoudens de regels van burgerlijk recht inzake overeenkomsten, is geen enkele formaliteit of vermelding wettelijk verplicht of opgelegd.

Er bestaan echter plannen met een gerechtelijke “beschermingsfase”, namelijk het plan van gerechtelijke reorganisatie (PGR) voor ondernemingen en de collectieve schuldenregeling (CSR) voor particuliere consumenten. Een ondernemer heeft geen toegang tot CSR zolang hij die hoedanigheid heeft.

Beide gerechtelijke procedures worden vaak voorafgegaan door een fase van minnelijke schikking met de schuldeisers aan wie betalingstermijnen worden gevraagd en van wie deze soms worden verkregen (en dat wordt sterk aangeraden).

Er wordt aanbevolen de schuldeisers een volledig plan voor te leggen, waarin alle schulden van de onderneming zijn opgenomen, alsook de privéschulden voor zelfstandige uitbaters.

Er bestaan geen specifieke maatregelen om de PGR’s te bevorderen teneinde te vermijden dat de ondernemingen er overdreven gebruik van zouden maken.

“Wanneer een Belgische onderneming in financiële moeilijkheden zit, wordt doorgaans een gerechtelijke reorganisatieprocedure van het bedrijf opgestart voor de ondernemingsrechtbank. Door de coronacrisis is dit geen aangewezen optie. De gerechtelijke reorganisatie kost de onderneming namelijk geld en de massale opening van deze procedures zal een stormloop ontketenen op de ondernemingsrechtbanken”, verklaarde de minister van Justitie in een persbericht.

Bovendien worden de betalingstermijnen die in een plan van gerechtelijke reorganisatie (PGR) of minnelijke reorganisatie zijn bepaald, verlengd.

Er mag geen beslag worden gelegd en er mag geen enkel middel van tenuitvoerlegging worden nagestreefd of uitgevoerd op de goederen van de onderneming.

Een schuldeiser beschikt tijdelijk niet meer over de middelen om beslag te leggen om zich te verzekeren van de betaling van zijn schuldvordering, zelfs niet met het oog op bewarend beslag.

Er bestaan echter uitzonderingen voor bepaalde procedures van beslag op onroerend goed.

Een schuldeiser kan de zaak aanhangig maken bij de ondernemingsrechtbank om de tijdelijke opschorting van beslag of tenuitvoerlegging die de schuldenaar geniet, geheel of gedeeltelijk op te heffen. De rechter geniet een zekere vrijheid en maakt een afweging tussen de belangen van de onderneming in moeilijkheden en die van haar schuldeisers.

Een hervatting van een activiteit na faillissement is altijd mogelijk.

Het is de taak van de curator bij het faillissement om de activa van de onderneming en dus ook het economische (handels)fonds en alle roerende goederen te verkopen, zoals uitrusting, informatica- en kantoormateriaal, voertuigen enz.

De gefailleerde kan een overnamebod doen aan de curator. Dat aanbod is vaak het beste omdat de gefailleerde beter dan wie ook de werkelijke waarde van het materiaal en de goederen van de onderneming kent. Het blijft voor hem echter moeilijk om het geld te vinden dat nodig is om de curator te betalen, die vaak een contante betaling eist.