Validatie van het idee, businessplan, financieel plan, testing, verduurzaming… Ondernemen draait niet alleen om vertrouwen en energie. En succes bouw je nooit alleen.
Tegen alle verwachtingen in blijft België een vruchtbare bodem voor starters… Volgens Statbel werden er in 2024 meer dan 120.000 nieuwe btw-nummers geregistreerd, een cijfer vergelijkbaar met de drie voorgaande jaren. Vandaag ligt het aantal oprichtingen van nieuwe ondernemingen in ons land 45% hoger dan tien jaar geleden.
Toch slagen veel projectdragers er niet in om hun avontuur duurzaam te maken. Graydon Creditsafe telde in de eerste vijf maanden van het jaar een recordaantal faillissementen – bijna 5.000 in totaal. Een bedrijf starten vraagt dus niet alleen een flinke dosis vertrouwen, creativiteit en energie, maar ook een strikte aanpak en essentiële kennis van bedrijfsbeheer. Om hier meer inzicht in te krijgen, spraken we met David Sobrie, hoofd van de cel bedrijfscreatie bij Partena Professional, en met Audrey Thiry, verantwoordelijke van het Dream Lab. Dit programma, ontwikkeld door het ondernemingsloket, begeleidt beginnende ondernemers vanaf de verfijning van het idee tot de concrete lancering en het financieel plan. Het ondersteunt 250 mensen per jaar en omvat interactieve workshops waarin men leert zijn project te structureren, maar ook individuele coaching om de bedrijfsstrategie diepgaand te analyseren – van prijszetting tot concurrentieanalyse en communicatiecampagnes. Daarnaast biedt het de kans om projecten heel concreet te testen. Gemiddeld zet de helft van de deelnemers effectief de stap naar ondernemerschap na afloop.
Welzijn maakt deel uit van ons businessmodelcanvas. Alleen een ondernemer die zich goed voelt, kan groeien en zich ontwikkelen.
- Audrey Thiry
Moet je alle andere activiteiten opgeven om een bedrijf te starten?
Nee! David Sobrie merkt op dat het profiel van de deelnemers steeds diverser wordt, en dat ondernemerschap geleidelijk wordt gezien als een aanvulling of alternatief op loondienst. Starter worden gebeurt dus niet langer enkel uit noodzaak of risicobereidheid, maar ook om dagelijks “ademruimte” te vinden. “Veel mensen zijn in professionele omschakeling of werken als zelfstandige in bijberoep, en willen een bestaande vaardigheid – vaak geoefend als hobby – valoriseren,” legt de expert uit. Audrey Thiry, al meer dan zeven jaar actief in ondernemersbegeleiding, vult aan: “We zien steeds meer studenten en pas afgestudeerden die meteen voor ondernemerschap kiezen. En in de belangrijke leeftijdscategorie van 40–50 jaar zijn het steeds vaker de zoektocht naar zingeving en duurzaamheid die hen drijven – ook al betekent dat minder inkomen,” zegt ze.
Hoe weet je of een idee relevant is?
Een nieuw bedrijf is altijd een gok, en er bestaat geen magisch idee… “Om een goed project te ontwikkelen, moet je verliefd zijn op je probleem en niet op je oplossing,” vat Audrey Thiry samen. Daarom is het essentieel om je idee voor te leggen aan zoveel mogelijk potentiële klanten om te verzekeren dat de waardepropositie klopt. “Tijdens onze eerste workshops pitcht iedereen zijn project. We vragen dan aan de anderen of ze het zouden kopen en zo niet, waarom niet,” legt David Sobrie uit. Hij benadrukt dat je verder moet kijken dan familie en vrienden, wiens mening vaak te bevooroordeeld is.
Hoe ga je van idee naar project?
Zelfs als een idee aansluit bij een marktvraag, moet het resulterende project de ondernemer ook in staat stellen ervan te leven. Op basis van de beschikbare gegevens moet men een zo strikt mogelijk budget opstellen en het break-evenpunt bepalen. Dat begint met het identificeren van de kostprijs. Voor de lancering van een foodtruck in een dorp, bijvoorbeeld, schat men de initiële investering, de exploitatie- en aankoopkosten, en niet te vergeten het eigen loon. “Het doel is om alles zo gedetailleerd mogelijk uit te splitsen om te bepalen hoeveel pizza’s je per dag moet verkopen om rendabel te zijn,” zegt David Sobrie. Dat cijfer wordt vervolgens vergeleken met de potentiële markt: hoeveel gezinnen telt het dorp en hoeveel zijn bereid om je keuken te proberen, wetende dat niemand elke avond pizza eet? “Als het project op basis van deze eerste analyses onhaalbaar blijkt, zoeken we alternatieven: kan de foodtruck naar omliggende dorpen verhuizen? Of deelnemen aan evenementen? Vaak evolueert het initiële project op die manier,” vervolgt Sobrie.
Hoe test je je project?
Na deze oefening beschikt een beginnende ondernemer over een eerste businessplan. Zelfs als dit zorgvuldig is opgesteld, blijft het kwetsbaar zolang het niet getest is. De volgende stap is het project onderwerpen aan een expertblik – het “dream-test” of “crash-test”, zoals Sobrie het noemt. Een sectorexpert daagt het project uit na de presentatie, en kijkt naar details én of de visie strookt met de realiteit en de verwachte sectorontwikkelingen. Sobrie herinnert eraan dat een onderneming pas echt begint wanneer ze haar eerste klant heeft. “Een eerste recept, juweel of prototype ontwikkelen en dit snel testen bij je potentiële markt is cruciaal. Dankzij trial-and-error kan men het vervolgens aanpassen aan de vraag zonder tijd te verliezen.” Het Dream Lab biedt deelnemers regelmatig de kans om hun ideeën te testen in Pop-Up stores die hiervoor speciaal voorzien zijn.
Waarvoor dient het financieel plan?
Als onderdeel van het businessplan geeft het financieel plan inzicht in de financiële haalbaarheid, identificeert het de financieringsbehoeften en projecteert het de winstgevendheid. Het specificeert de noden en financieringsbronnen, de geprojecteerde resultatenrekening (inkomsten, uitgaven en winst) en een overzicht van de cashflow. Het is onmisbaar om investeerders en banken te overtuigen, maar ook om stil te staan bij de eigen financiële doelstellingen. “Een essentiële vraag is: hoeveel heb ik per maand nodig om van te leven? Je moet een evenwicht vinden. Zich een jaar lang niet uitbetalen of de levensstijl drastisch verlagen kan ook mentaal verzwakkend zijn,” benadrukt Audrey Thiry. Sinds enkele jaren is het opstellen van een financieel plan door een boekhouder wettelijk verplicht bij de oprichting van een vennootschap, om onderkapitalisatie te vermijden en de levensvatbaarheid voor minstens twee jaar te waarborgen. In de praktijk, betreurt Sobrie, zijn de cijfers en gegevens die worden aangeleverd vaak te onvolledig om een realistisch beeld te geven. “Het financieel plan zou een belofte aan jezelf moeten zijn en een monitorings- en alarmsysteem bij afwijkingen. Maar dat werkt enkel als het businessplan grondig is gemaakt. Anders wordt het herleid tot een administratieve formaliteit,” benadrukt hij.
Is ondernemingssucces enkel een kwestie van businessmodel?
Natuurlijk niet. Ondernemen is ook een test van persoonlijkheid, temperament en mentale weerbaarheid. Men moet eerlijk kunnen kijken naar eigen sterktes en zwaktes, eraan werken, of soms besluiten dat ondernemerschap gewoon niet bij je past. “De persoonlijkheid of creatieve visie van een individu is een differentiërende factor die bijdraagt aan succes. Daarnaast maakt welzijn integraal deel uit van ons business model canvas. Alleen een ondernemer die goed in zijn vel zit, kan groeien en evolueren,” illustreert Audrey Thiry. “Veel mensen starten heel enthousiast. Dat is prima, maar ze moeten zich bewust zijn dat elk traject ook mislukkingen, twijfels en heroplevingen kent.”
Kan artificiële intelligentie een strategische partner worden?
David Sobrie geeft toe dat het nuttig kan zijn om een businessplan met AI uit te werken. “Het is een extra tool in de gereedschapskist,” zegt hij. Maar hij benadrukt dat succesvol starten vooral neerkomt op knowhow en soft skills. “Om te verkopen, moet je je goed voelen bij klanten. Een bedrijf ontwikkelen vraagt creativiteit en originaliteit om te anticiperen en bij te sturen.” Audrey Thiry voegt eraan toe: “We herkennen heel snel pitches die volledig door AI zijn geschreven. Ze zijn goed, maar missen de ‘guts’ van de ondernemer. Investeerders en klanten overtuigen draait ook om authenticiteit en een persoonlijk verhaal.”
Meer weten over de Entrepreneurship-Community van Beci? Klik hier.
Door Philippe Beco