Het vrije verkeer van goederen tussen lidstaten was een van de kerndoelstellingen van de Europese Economische Gemeenschap (EEG) sinds haar oprichting in 1957, en dit bleef natuurlijk een belangrijke waarde bij de oprichting van de Europese Unie in 1993 – een unie die onder andere tot doel had ervoor te zorgen dat bedrijven in alle lidstaten dezelfde toegang tot handelsmogelijkheden hebben.
In dit artikel gaan we in op de principes en regels die van toepassing zijn op de handel tussen EU-lidstaten, en waar u meer informatie kunt vinden.
Wat is vrij verkeer van goederen?
Vrij verkeer betekent doorgaans dat u geen douaneaangifte hoeft in te dienen wanneer u handel drijft met een klant in een andere lidstaat, en dat er geen douanerechten hoeven te worden betaald. Dit betekent echter niet dat er geen regels zijn voor dergelijke transacties.
Zo hebben individuele landen het recht om de handel in goederen die gevolgen hebben voor de gezondheid, de veiligheid of het milieu te verbieden. Dit kan gaan om producten zoals medicijnen, alcohol, tabak en verdovende middelen.
Sommige goederen moeten ook voorzien zijn van een bepaald keurmerk (zoals het CE-keurmerk), terwijl andere onderworpen zijn aan exportbeperkingen.
En als u per jaar voor meer dan een bepaald bedrag aan goederen exporteert of importeert, moet u een rapport indienen over uw handelsstromen.
Producten met CE-markering
Het CE-keurmerk geeft aan dat een product voldoet aan de huidige EU-voorschriften op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieu. Het is verplicht om het keurmerk aan te brengen op bepaalde categorieën goederen, zoals elektronica en speelgoed, die binnen de EU worden verkocht, ongeacht waar ze zijn vervaardigd, maar het is verboden om het aan te brengen op goederen die niet onder deze categorieën vallen.
De fabrikant is verantwoordelijk voor het controleren of zijn product van een CE-keurmerk moet worden voorzien en aan welke eisen het moet voldoen.
Exportbeperkingen
Hoewel u geen douanerechten hoeft te betalen of een aangifte hoeft in te dienen wanneer u een product naar een andere lidstaat exporteert, gelden er in sommige gevallen nog steeds exportbeperkingen en heeft u mogelijk een exportvergunning of andere vergunning nodig. Dit geldt over het algemeen voor gevaarlijke goederen zoals radioactief afval, gebruikte koelmiddelen (waaronder koelkasten, diepvriezers en airconditioningsystemen), jachtwapens en munitie, maar ook voor bedreigde planten of dieren en cultuurgoederen.
Melding van goederenbewegingen
Zelfs voor niet-gevaarlijke goederen moet u, als uw uitvoer en/of invoer binnen de EU een bepaalde waarde overschrijdt, een rapport indienen over uw intra-EU-handelsstromen. De waardedrempels worden elk jaar afzonderlijk door elk EU-land vastgesteld en kunnen verschillen voor invoer en uitvoer.
Welke landen?
In feite vallen niet alleen EU-lidstaten onder de handelsregels van de EU. Sommige niet-EU-landen, zoals Noorwegen, IJsland, Liechtenstein en Zwitserland, nemen via een aantal andere overeenkomsten deel aan de interne markt, en Georgië, Moldavië, Turkije en Oekraïne hebben ook beperkte toegang tot het vrije verkeer van bepaalde goederen.
Het is misschien verrassend, maar er zijn ook delen van EU-landen die niet onder het fiscale grondgebied van de EU vallen. Sinds de brexit maakt het Britse vasteland natuurlijk geen deel meer uit van de EU, maar Noord-Ierland heeft een speciale status, wat betekent dat de EU-regels van toepassing zijn op een groot deel van zijn handel met de Republiek Ierland en verder met de rest van de EU. Andere gebieden waar andere handelsregels gelden, zijn onder meer de Canarische Eilanden en de Franse overzeese gebieden, maar ook Åland (een gedeeltelijk autonome eilandengroep in Finland) en de Duitse eilandengroep Helgoland. Voor deze gebieden gelden specifieke regels en het is raadzaam om deskundig advies in te winnen voordat u handel gaat drijven met een van deze gebieden.
Maar hoe zit het met diensten?
In deze tijd van digitalisering verkopen veel EU-bedrijven diensten in plaats van goederen, en ook deze vallen onder regelgeving die een gelijk speelveld voor bedrijven in de hele Unie creëert.
Over het algemeen geldt dat als u al een dienst verleent in één EU-land, u diezelfde dienst ook in andere lidstaten kunt aanbieden. Sommige sectoren, zoals financiële, juridische of medische diensten, kunnen echter in andere landen aan andere regelgeving onderworpen zijn.
Btw
Bij handel binnen de EU moet u zich aan een aantal verschillende btw-verplichtingen houden. Deze variëren afhankelijk van aan wie u verkoopt, waar zij gevestigd zijn, waar u uw producten inkoopt en of u in goederen of diensten handelt.
Wanneer u bijvoorbeeld een product verkoopt aan een ander in de EU gevestigd bedrijf dat voor de btw is geregistreerd, brengt u geen btw in rekening over de verkoop. Als u hetzelfde product echter aan een eindklant verkoopt, met andere woorden aan een persoon die niet voor de btw is geregistreerd, moet u mogelijk btw in rekening brengen tegen het tarief dat in hun eigen land van toepassing is. En zelfs in het eerste geval zou de koper zowel de voorbelasting als de afdracht van btw moeten aangeven tegen het tarief in hun land.
Dit staat bekend als het verleggingsmechanisme, wat betekent dat u zich niet in elk land waarmee u handel drijft voor de btw hoeft te registreren, maar alleen in uw eigen land.
Buiten de grenzen van de EU
Met 195 landen in de wereld en slechts 27 in de EU is het vrij duidelijk dat er een enorme markt buiten de grenzen van de unie ligt. Maar tegelijkertijd kunnen de regels voor import en export aanzienlijk verschillen.
Voor meer informatie over de regels die van invloed zijn op de handel met derde landen kunt u terecht op de Access2Markets-website van de EU.
Waar vindt u informatie?
U kunt nog veel meer advies en informatie vinden op de verschillende websites van de EU of bij de belasting-, bedrijfs- en douaneorganisatie in uw land. De Europese Commissie heeft bijvoorbeeld een zeer nuttige website over zakendoen in de EU.
Vergeet niet dat u ook kunt inschrijven op overheidsopdrachten in andere EU-landen, bijvoorbeeld via Tenders Electronic Daily (TED), en dat u ook financiering kunt aanvragen via een reeks EU-programma's.
