Elk jaar wijst de EU grote sommen geld toe aan verschillende financieringsprogramma's om bedrijven te helpen hun doelen te bereiken. In 2024 heeft de Europese Investeringsbank alleen al in België meer dan 2 miljard euro ter beschikking gesteld voor de financiering van projecten. Dit is slechts een van de vele financieringsmogelijkheden om bedrijven in alle lidstaten te helpen hun concurrentievermogen te vergroten, onderzoek en ontwikkeling te stimuleren en duurzame praktijken toe te passen.
Horizon Europe
Horizon Europe is het belangrijkste financieringsprogramma van de EU voor onderzoek en innovatie. Met een budget van 95,5 miljard euro voor de periode 2021-2027 wil het op drie belangrijke gebieden een verschil maken. Ten eerste wil het uitmuntendheid in de wetenschap bevorderen door baanbrekende onderzoeksprojecten te ondersteunen via de Europese Onderzoeksraad en door investeringen in onderzoek te stimuleren. Ten tweede richt het zich op mondiale uitdagingen en concurrentievermogen op gebieden als gezondheid, digitaal, klimaat, energie, mobiliteit, veiligheid, voedsel en natuurlijke hulpbronnen. Ten slotte is het gericht op het stimuleren van innovatie op het hele continent, onder meer via de European Innovation Council (EIC), die steun biedt voor baanbrekende innovaties die particuliere investeerders misschien te riskant vinden. Het programma biedt zowel subsidies als mogelijkheden voor samenwerking met onderzoeksinstellingen, universiteiten en andere bedrijven in heel Europa.
Veel bedrijven kunnen profiteren van financiering via Horizon Europe, vooral bedrijven die actief zijn op het gebied van gezondheid en biowetenschappen, digitale technologieën en AI, en duurzaamheid en klimaatverandering. Het portaal voor financiering en aanbestedingen van de EU is het officiële platform waar alle oproepen tot het indienen van voorstellen worden gepubliceerd. Het biedt ook begeleiding en online informatiesessies voor iedereen die geïnteresseerd is in het indienen van een aanvraag. De Horizon Implementation Days, waar wordt uitgelegd hoe je kansen vindt en een voorstel indient, beginnen op 13 maart 2025.
Europese Investeringsbank
De Europese Investeringsbank (EIB), en haar dochteronderneming het Europees Investeringsfonds (EIF), bieden langetermijnfinanciering voor grootschalige projecten die een positieve impact hebben op de economie van de EU en die EU-beleidsprioriteiten zoals energie, innovatie en klimaat ondersteunen. In 2024 financierde het Belgische projecten met 2,06 miljard euro aan leningen, aandelen en garanties. Terwijl een derde van de financiering in België naar energieprojecten ging, werd 81% besteed aan klimaatgerelateerde projecten. Veel grote ondernemingen zoals De Watergroep, Elia en UZ Leuven, genieten van EIB-financiering, maar het EIF investeert ook in kmo's door aandelenkapitaal te verstrekken aan investeringsfondsen zoals Smartfin Capital en M80 Capital.
“In de toekomst willen we ons richten op investeringen in projecten die belangrijk zijn voor mensen, bijvoorbeeld betaalbare huisvesting, de watersector en energie. Bovendien heeft België een bloeiende biotechsector waar onze risicokapitaalinstrumenten van grote toegevoegde waarde zijn en die we zullen blijven ondersteunen.” – Robert de Groot, vicevoorzitter EIB-groep
LIFE-programma
Het LIFE-programma heeft een budget van €5,45 miljard dat gewijd is aan de bescherming van het milieu op vier gebieden: natuur en biodiversiteit; circulaire economie en levenskwaliteit; beperking van en aanpassing aan klimaatverandering; en schone energietransitie. Hoewel een groot deel van het budget naar overheden, ngo's en universiteiten gaat, richt het LIFE-programma zich ook specifiek op marktnabije projecten die bedrijven helpen hun innovatieve oplossingen op de markt te brengen. Het biedt niet alleen financiering voor het project, maar een ervaren team helpt ook met coaching en advies.
“Mijn advies zou zijn om voldoende tijd te nemen om je LIFE-projectaanvraag te plannen. [...] Het is essentieel om vroeg te beginnen, ondersteuning te zoeken en je te concentreren op de conceptualisering en kwantificering van de milieueffecten.” – Moritz Gold, hoofd R&D bij madebymade, winnaar van de 2024 LIFE Award for Circular Economy and Quality of Life
Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling
Het doel van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) is om economische ontwikkeling in de hele EU te bevorderen en verschillen tussen regio's te verkleinen. Kmo's kunnen EFRO-financiering aanvragen via regionale oproepen tot het indienen van voorstellen die vaak gericht zijn op groene technologieën, mobiliteit, concurrentievermogen en inclusiviteit. Tussen 2021 en 2027 zal België ongeveer 3 miljard euro aan cohesiefinanciering ontvangen om de digitale en groene transitie te bevorderen. De website feder.brussels wordt beheerd door regionale overheden en publiceert informatie over oproepen tot het indienen van voorstellen.
Connecting Europe
Facility
De Connecting Europe Facility (CEF) biedt financiering voor projecten die de Europese transport-, energie- en digitale infrastructuur verbeteren. De faciliteit biedt subsidies en andere financiële steun, zoals garanties en projectobligaties. Het budget van €5,84 miljard voor energie is bedoeld om grensoverschrijdende energie-infrastructuur te stimuleren en de overgang naar schone energie te ondersteunen. Het transportbudget van 25,81 miljard euro is ook gericht op grensoverschrijdende projecten, met als doel knelpunten weg te werken en ontbrekende schakels te overbruggen.
Programma voor de interne markt
Het programma voor de interne markt (Single Market Programme, SMP) is bedoeld ter ondersteuning van de interne markt, die al bijna 30 jaar een integraal onderdeel van de EU vormt. De belangrijkste doelstellingen zijn gericht op voedselveiligheid, consumentenbescherming, een effectievere interne markt, hoogwaardige Europese statistieken, effectieve Europese normen en ondersteuning van kmo's. Voor kmo's wil het programma het concurrentievermogen en de duurzaamheid stimuleren door de toegang tot markten te vergemakkelijken, ondernemerschap te bevorderen en mondiale en maatschappelijke uitdagingen aan te pakken.
COSME
Het COSME-programma (Competitiveness of Enterprises and Small and Medium-sized Enterprises) helpt kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) toegang te krijgen tot financieringsmogelijkheden, vooral als ze moeite hebben met het vinden van financiering via traditionele methoden. Via het Enterprise Europe Network (EEN) biedt het ook aandelenfinanciering en ondersteuning voor internationale uitbreiding.
Wat is het volgende?
De portaalsite EU Funding & Tenders is de eerste bron van informatie voor iedereen die EU-financiering zoekt, zowel voor de informatiesessies als voor de oproepen tot het indienen van voorstellen die daar worden gepubliceerd. Voor wie dichter bij huis hulp wil, helpt EEN kmo's via lokale hubs die persoonlijke ondersteuning bieden. Enterprise Europe Brussels bestaat uit experts van hub.brussels en Beci. Horizon Europe heeft ook officieel aangewezen nationale contactpunten (NCP) om bedrijven te begeleiden bij het vinden van relevante financieringsmogelijkheden en het voorbereiden van hun voorstel. In Brussel is hub.brussels het NCP.
Waar vind je meer informatie?
- Portaal voor financiering en aanbestedingen van de EU
- Enterprise Europe Brussels
- Hub.brussels
- international@beci.be
- Feder.brussels