Stakingen en betogingen kunnen de verplaatsingen van werknemers verstoren en vormen een uitdaging voor werkgevers op het vlak van organisatie, bedrijfscontinuïteit en afwezigheidsbeheer.
Wanneer een werknemer niet naar het werk kan komen door ernstige verstoringen van het vervoer, zijn een aantal Belgische arbeidsrechtelijke regels van toepassing. Inzicht in deze rechten en plichten biedt bedrijven de mogelijkheid om te anticiperen op de gevolgen voor hun bedrijf en een pragmatische aanpak te hanteren om de verstoringen te beperken.
Algemeen principe: betaling van loon en overmacht
Een werkgever is verplicht om het volledige dagloon van een werknemer te betalen als hij of zij arbeidsgeschikt is en normaal gesproken op weg is naar het werk, maar vertraging oploopt of verhinderd is. Deze verplichting geldt op voorwaarde dat de vertraging of afwezigheid te wijten is aan een oorzaak buiten de wil van de werknemer en plaatsvindt op weg naar of van het werk.
Specifieke gevallen en verplichtingen van werknemers
- Deelname aan een staking of betoging: Een werknemer die besluit deel te nemen aan een betoging of staking heeft geen recht op een vergoeding voor de niet-gewerkte tijd.
- Afwezigheid of vertraging door van tevoren bekende verstoringen: wanneer verstoringen van tevoren worden aangekondigd (enorme files, verstoringen van het openbaar vervoer), moeten werknemers de nodige regelingen treffen om op tijd te komen. Een vertraging of afwezigheid als gevolg van een voorzienbare situatie geeft dus in principe geen recht op loon.
- Staking van het openbaar vervoer: als een staking van het openbaar vervoer enkele dagen van tevoren wordt aangekondigd, moeten de werknemers vooruit plannen en alternatieve oplossingen vinden (eigen auto, carpoolen, ander vervoermiddel). Als zij echter aantonen dat het voor hen objectief onmogelijk was om hun werkplek te bereiken ondanks alle redelijke maatregelen, kan de werkgever begrip en flexibiliteit tonen.
Alternatieve oplossingen
Als een werknemer afwezigheid of laattijdigheid niet kan voorkomen, kunnen verschillende oplossingen worden overwogen:
- Telewerken, als de functie en het bedrijf dit toestaan.
- Een dag verlof of inhaalrust (recup), in overleg met de werkgever.
- Gerechtvaardigde onbetaalde afwezigheid, als er geen andere optie mogelijk is.
In de praktijk helpt overleg vooraf om conflicten te vermijden en de bedrijfscontinuïteit in de best mogelijke omstandigheden te garanderen.
Door Daniel Binamé, Development and Partnerships Manager, Partena Professional
Dit artikel interesseert u misschien ook: Op welk loon heb je recht wanneer je te laat komt op je werk?