Flexibele aanwerving: welke opties en welke toekomst?

Ondernemingen worden geconfronteerd met een groeiende behoefte aan flexibiliteit in de organisatie van hun activiteiten. Deze trend is niet nieuw en wordt alleen maar groter. Steeds meer situaties vereisen een alternatief voor de arbeidsovereenkomst van onbepaalde duur, en de regelgeving houdt gelijke tred met deze ontwikkelingen door zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit op de arbeidsmarkt.

Het hoeft dan ook niet te verbazen dat het regeerakkoord een uitbreiding aankondigt van de "bestaande mogelijkheden" voor de tijdelijke en/of flexibele personeelsoverdracht. In wat volgt, staan we hierbij even stil en bekijken we kort wat op vandaag bestaat aan de hand van enkele kernvragen.

Is het echt verboden om personeel van een externe onderneming in te zetten?

De regel is ondubbelzinnig: in principe is het verboden om eigen personeel ter beschikking te stellen (of uit te lenen) aan een derde. Meer specifiek heeft dit verbod tot doel om te verbieden dat een werknemer van werkgever A onder het gezag van werkgever B staat.

Het volgende moet in dat verband worden verduidelijkt:

• Instructie versus autoriteit. Niet elke instructie is de uitoefening van werkgeversgezag.
• Instructieclausule. Het is mogelijk om een overeenkomst te sluiten tussen twee ondernemingen met daarin een expliciete clausule die het personeel van onderneming A toelaat om bepaalde instructies te geven aan het personeel van onderneming B op een gecontroleerde manier.
• Toegelaten terbeschikkingstelling. In uitzonderlijke omstandigheden kunnen werknemers voor een beperkte periode ter beschikking worden gesteld, na voorafgaande toestemming van de arbeidsinspectie. Van deze mogelijkheid wordt zelden gebruik gemaakt. Het is echter mogelijk om af te wijken van deze vereiste voorafgaande toestemming van de arbeidsinspectie in het kader van intra-groep terbeschikkingstelling of voor het uitvoeren van bepaalde gespecialiseerde taken.
• Uitzendarbeid. Een wijdverspreide mogelijkheid is de inzet van werknemers van een uitzendkantoor, wat vooral handig is wanneer er nood is aan vervanging of er zich een tijdelijke vermeerdering van het werk voordoet.

Is het mogelijk om personeel te delen?

Er zijn momenteel twee manieren om personeel te delen:

De eerste mogelijkheid is die van de werkgeversgroepering. Hiervan wordt in de praktijk echter weinig gebruik gemaakt, voornamelijk door de administratieve formaliteiten die hierbij komen kijken zoals de oprichting van een vzw, het naleven van een specifieke procedure en de verplichting om een activiteitenverslag op te stellen. Bovendien is het aantal werknemers tewerkgesteld door een werkgeversgroepering beperkt tot vijftig.

De tweede mogelijkheid is ontstaan uit de praktijk, en bestaat erin een "globale" arbeidsovereenkomst af te sluiten tussen een werknemer en twee of meerdere werkgevers. Met een beetje creativiteit en een efficiënte organisatie kan dit een heel interessant alternatief zijn!

Is het mogelijk om personeel aan te werven voor bepaalde duur of voor een duidelijk omschreven werk?

Uiteraard. We denken hier in het bijzonder aan de meer klassieke vormen van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde duur of een arbeidsovereenkomst voor een duidelijk omschreven werk.

Iets minder klassiek, hoewel deze vorm van flexibel werken steeds meer aan terrein wint, is de flexi-jobarbeidsovereenkomst. De beleidsverklaring van de huidige minister van Werk bevestigt wat in het regeerakkoord werd aangekondigd, namelijk een uitbreiding van de mogelijkheid om flexi-jobbers in te zetten in alle sectoren, rekening houdend met bepaalde specificiteiten inzake de regels voor de toegang tot het beroep.

Het is duidelijk dat de huidige regels al voorzien in een breed scala aan flexibele aanwervingsmogelijkheden, elkeen met meer of minder beperkende toepassingsvoorwaarden. De regering kondigt echter nog meer flexibiliteit aan op de arbeidsmarkt in de toekomst. We zullen de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend in het oog houden.

Wordt ongetwijfeld vervolgd...

Sacha Henet en Ambre Vranckx, Eubelius